روز دانشجو یادآور جایگاهی است که دانشگاه و دانشجو در مسیر استقلال، بیداری و پیشرفت ایران داشتهاند. در چنین روزی، بیش از هر زمان دیگر، اهمیت نگاه رهبر معظم انقلاب به دانشگاه برجسته میشود؛ نگاهی که دانشجو را صرفاً یک مخاطب فرهنگی یا آموزشی نمیبیند، بلکه او را نیروی مؤثر در فهم مسائل کشور، مطالبهگری عاقلانه و پیشبرندگی مسیر انقلاب تعریف میکند. پیوند مستمر ایشان با محیط دانشگاه از سالهای مبارزه تا چهار دهه پس از پیروزی انقلاب نشان میدهد که نقش دانشجو در منظومه فکری رهبری یک موقعیت راهبردی است؛ نقشی که هم مسئولیت میآفریند، هم امید.سالها پیش، جوانان مشتاق در مسجد کرامت مشهد گرداگرد جوانی عالم و انقلابی جمع میشدند تا از او بیاموزند. همان جوان که امروز، سالها بعد، هنوز پیوند خود با دانشگاه و دانشجو را نگسسته است.صحبت از حضرت آیتالله خامنهای است. از روزهای پیش از انقلاب که در مساجد، جوانان را با اندیشههای انقلابی آشنا میکرد.این ارتباط، پس از انقلاب هم قطع نشد؛ نه در دوران مسئولیتهای اجرایی و نه در دوران رهبری. طبق آمار، در طول بیش از چهل سال، بیش از ۲۵۰ دیدار و گفتوگوی مستقیم با دانشجویان داشتهاند. هر سال هم در حسینیه امام خمینی (ره)، میزبان گروههای مختلف دانشجویی هستند؛ دیدارهایی با چاشنی صمیمیت.در این دیدارها از دانشجویان میخواهند نقش خود را فراموش نکنند. نقشی که ایشان برای دانشجو ترسیم میکنند، نقشی فعال و اثرگذار است، مثل یک معلم، مثل یک هشداردهنده، مثل یک چراغ راهنما. از نظر ایشان، دانشجو باید با «آگاهی سیاسی» و «هوشیاری» نسبت به وقایع، عمیقاً مسائل را تحلیل کند و محتوایی تولید کند که راهگشا باشد.
فرصتی که نباید به آفت آلوده شودرهبر معظم انقلاب فعالیت دانشجویی را برای کشور «یک فرصت» میدانند و مطالبات دانشجویی را نیز «فرصت» میخوانند. اما هشدار میدهند که این فعالیت نباید دچار آفات شود. یکی از مهمترین تقسیمبندیهای ایشان، تفکیک دو نوع مواجهه با سیاست است، سیاستزدگی و سیاستبازی و آنچه مورد تأکید رهبر انقلاب است، همان «سیاستگری» به معنای واقعی کلمه است.وظیفه اصلی تشکلهای دانشجویی رهبر انقلاب، وظیفه اصلی تشکلهای دانشجویی را تمرکز بر محیط دانشگاه میدانند و خطاب به آنان میگویند: «تشکلهای دانشجویی به داخل دانشگاه بپردازند. این را من تأکید میکنم. مطالعه کنید، آماده بشوید، تشکلها و محیط دانشگاه را تحت تأثیر تفکرات درست خودتان قرار بدهید. اگر زبان مناسب تبیین را شما بتوانید به کار ببرید، در دانشگاه میتوانید اثر بگذارید.»ایشان در عین تشویق به نقد و مطالبهگری عقلانی در همه زمینههای سیاسی، اجتماعی و علمی، چارچوبی برای نقد سازنده مشخص میکنند: «نقد اشکال ندارد. مراقب باشید وقتی نقد میکنید، کسی را متهم نکنید. این احتمال را همیشه در ذهنتان داشته باشید.»
در خلال این گفتوگوهای صمیمی، گاه دغدغههایی از سوی دانشجویان مطرح میشود. رهبر معظم انقلاب به برخی از این دغدغهها مستقیم اشاره میکنند. مثلاً در پاسخ به این ادعا که برخی در جریان انقلابی، ضرورتی برای حضور زنان در جامعه قائل نیستند، میگویند: «این خانمها [که چنین ادعایی دارند] فکر میکنم یک تجدید نظری بکنند.» همچنین در حوزه سیاست خارجی، با یادآوری «تجربه تلخ دهه از دست رفته ۹۰» که در آن همه مسائل کشور به مذاکره گره زده شد، هشدار میدهند: «این آمریکا در تعامل صادق نیست و هیچگاه عاقل از یک سوراخ دو بار گزیده نمیشود.»روز دانشجو هر سال یادآوری میکند که دانشگاه باید زنده، پرسشگر و اهل تحلیل بماند؛ همان ویژگیهایی که رهبر معظم انقلاب بارها و بارها بر آن تأکید کردهاند. مسیر چهار دهه گذشته نشان میدهد که این توجه، صرفاً توصیهای عمومی نبوده، بلکه تلاشی پایدار برای تبدیل دانشجوی ایرانی به کنشگری آگاه، منصف و اثرگذار است. امروز نیز همان پیام پابرجاست: دانشگاه زمانی میتواند نقش تاریخی خود را ایفا کند که از سیاستزدگی فاصله بگیرد، نقد را مسئولانه پیش ببرد و توان فکری خود را در خدمت آینده کشور بگذارد. روز دانشجو در چنین بستری معنا پیدا میکند؛ بهمثابه یادآوری یک مسئولیت نسلساز و فرصتی برای بازخوانی مسیر پیشرو.
